Y Bywgraffiadur Cymreig

AL-HAKIMI, ABDULLAH ALI (c. 1900 - 1954), arweinydd Moslemaidd Ioan Fedyddiwr Dinas Caerdydd (o bosibl y Moslem cyntaf i'w gynnwys mewn seremoni o'r fath ym Mhrydain), trefnu ciniawau gyda phwysigion megis Arglwydd Faer Caerdydd, croesawu ymwelwyr rhyngwladol (gan gynnwys teulu brenhinol Yemen), a pherthynas dda â newyddiadurwyr er mwyn sicrhau sylw cyson i gymuned Foslemaidd Caerdydd yn y cyfryngau. Ni welwyd arweinyddiaeth o'r fath eto ymhlith Moslemiaid Cymru
ALIS ferch Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c. 1520), prydyddes Merch i ŵr bonheddig o brydydd, Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c. 1485 - 1553) o'r Llanerch yn Llewenni Fechan. Ei mam ydoedd ei wraig gyntaf, Sioned ferch Rhisiart ab Hywel, Mostyn (bu farw 1540). Ganwyd Alis (neu Alis Wen) tua 1520, a phriododd Ddafydd Llwyd ap Rhys o'r Faenol ac o deulu Llwydiaid Wigfair, tua 1540. Plant iddi oedd John Llwyd (bu farw 1615), cofrestrydd esgobaeth
ALLCHURCH, IVOR JOHN (1929 - 1997), pêl-droediwr ofergoelus ymhlith y cefnogwyr yn arfer taro esgid Allchurch fel arwydd o lwc dda cyn gemau. Cynhwyswyd Allchurch yn y Neuadd Enwogion Pêl-droed Cenedlaethol ym Manceinion yn 2015. Roedd yn ddyn swil a diymhongar, ac roedd ei gyfoedion i gyd yn ei ystyried yn ŵr bonheddig o 'r iawn ryw. Bu Ivor Allchurch farw yn ei gartref yn Llandeilo Ferwallt, Abertawe, ar 10 Gorffennaf 1997, yn 67 oed. Cynhaliwyd ei
ANGHARAD (bu farw 1162) Susanna yn wraig Madog ap Maredudd. Rhydd cofiannwr ei gŵr ganmoliaeth uchel i Angharad - yr oedd o bryd golau ac yn brydweddol, yn dyner, yn siarad yn huawdl, yn garedig, yn gall, yn garedig wrth ei phobl ac yn elusengar tuag at y tlawd. Heblaw hanner ei dda, yn unol â hen gyfraith Cymru, gadawodd Gruffydd iddi ddwy randir, ac enillion porthladd Aberffraw.
ANIAN (bu farw 1266), esgob Llanelwy Gwnaethpwyd ef yn esgob ar ôl marw Hywel ab Ednyfed yn 1247. Yr oedd y Berfeddwlad ar y pryd o dan ofal Lloegr, a chydnabu Einion ac Anian a'r cabidwl ar 15 Medi 1249 hawl y brenin i awdurdodi dewis esgob a chadarnhau'r dewisiad, yn gymwys fel pe bai'n esgobaeth yn Lloegr. Erbyn y 27ain o'r mis yr oedd yr esgob dewisedig wedi talu gwrogaeth i'r brenin ac, ar ei orchymyn, wedi derbyn iddo'i hun
ANIAN (bu farw 1293), esgob Llanelwy flwyddyn yn Aberriw a hefyd yn y cyfamod rhwng Llywelyn a Rhodri a wnaethpwyd 12 Ebrill 1272 yng Nghaernarfon. Ar 30 Hydref 1272 ceir ef yn gennad Llywelyn at Harri III, a oedd bron ar ben ei yrfa, a chanmolir ef gan y brenin am iddo wneud ei waith mor dda. Ond yr oedd gelyniaeth gudd Llywelyn tuag at y brenin newydd yn peri newid yn Anian hefyd. Yn niwedd 1273 ysgrifennodd at Gregory X gan wneud
ANTHONY, WILLIAM TREVOR (1912 - 1984), canwr hwn bu'n canu mewn perfformiadau operatig yn Llundain ac yn darlledu ar raglenni'r BBC yng Nghymru. Yn 1937 cafodd le yng Nghôr Abaty Westminster, ond amharwyd ar ei yrfa gan yr Ail Ryfel Byd, pryd y bu'n gwasanaethu fel telegraffydd yn y Llynges. Wedi'r rhyfel ailafaelodd yn ei ganu a dod yn boblogaidd fel datgeinydd oratorio a chyngerdd. Gwnaeth argraff dda ar yr arweinydd enwog Thomas Beecham
AP GWYNN, ARTHUR (1902 - 1987), Llyfrgellydd, a thrydydd llyfrgellydd Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth bod sefydlu'r adran gatalogio fel uned ar wahân wedi achosi ymchwydd sydyn yn 1958. Agorwyd Adran Ffotograffiaeth yn 1965. Erbyn 1962 yr oedd 19 ar y staff ac erbyn i olynydd Arthur ap Gwynn, sef Dr Hywel D. Emanuel, gael ei apwyntio yr oedd bron 40 ar y staff. Ysbeidiol oedd y cynnydd yn y gwariant ar lyfrau a chyfnodolion, blwyddyn fain (neu flynyddoedd) yn aml yn dilyn blwyddyn fwy hael. Gosodwyd
ASHBY, ARTHUR WILFRED (1886 - 1953), economegydd amaethyddol ddyfnhau'r berthynas dda rhwng ffermwyr a gweithwyr tir. Yn gymaint â dim yr oedd hefyd yn weithiwr diflino o blaid cydweithrediad amaethyddol a bu'n gefnogol iawn mewn llawer ystyr i weithgareddau Cymdeithas Trefnu Gwledig Cymru (W.A.O.S.). Bu ganddo ran fawr yn y cefndir ynglyn â chynlluniau marchnata amaethyddol, gan gynnwys sefydlu'r Bwrdd Marchnata Llaeth a wnaeth fwy na'r un cyfrwng arall i ddod ag
ASHTON, CHARLES (1848 - 1899), llyfryddwr a hanesydd llenyddiaeth Cymru cyfle i'w addysgu a'i ddiwyllio ei hun. Yr oedd yn enghraifft nodedig o'r genhedlaeth y rhoes yr eisteddfodau lleol a chenedlaethol gyfle iddynt fel traethodwyr. Bu'n cystadlu o tua 1886 (eisteddfod genedlaethol Caernarfon) ymlaen, ac ennill ar y prif draethawd lawer gwaith ar destunau megis 'Cyfreithiau Hywel Dda' (1886), 'Deddf Uno Cymru a Lloegr, 1535' (1887), 'Gorsedd Beirdd Ynys Prydain' (1888
ATKIN, LEON (1902 - 1976), gweinidog yr Efengyl Gymdeithasol ac ymgyrchydd dros y difreintiedig yn ne Cymru yn 1964. Safodd yn ymgeisydd seneddol yn Nwyrain Abertawe yn yr is-etholiad 28 Mawrth 1963 yn dilyn marwolaeth David Llewelyn Mort. Gwnaeth yn dda, yn drydydd allan o chwech gan lwyddo i gadw ei ernes ac ennill 8% o'r bleidlais, yn fwy nag ymgeiswyr y Comiwnyddion a Phlaid Cymru gyda'i gilydd. Dyma'r canlyniad: Neil McBride (Llafur), 18,909; R. Owens (Rhyddfrydwr), 4,985; Parchg Leon Atkin (Plaid y
teulu BACON, perchenogion gweithydd haearn a glo ), WILLIAM (Smith), ac ELIZABETH. Trefnodd yn dda ar eu cyfer hwy a'u mam (Mary Bushby, o swydd Gloster). Yr oedd Richard Crawshay (uchod) yn un o dystion ei ewyllys ond nid yn ysgutor. Yr oedd ANTHONY BACON II, pan ddeuai i'w oed, i gael Cyfarthfa, THOMAS i gael Plymouth, etc., a'r ddau i gael haearn a glo Hirwaun hefyd. Ymddengys i ROBERT gael y gweithydd ym mhlwyf Workington. Gofalodd y tad drefnu hefyd

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 527 for "Hywel Dda"